„Rollercoaster. Kolekcjonerzy wrażeń” to program prezentacji tańca realizowany od 2018 roku. Wybierane przez nas spektakle, z założenia odmienne pod względem estetyki i formy, konsekwentnie wpisują się w hasła porządkujące programy kolejnych edycji. Motywem przewodnim w 2022 roku jest „Lekcja anatomii” – nawiązująca jednocześnie do happeningu Tadeusza Kantora, obrazu Rembrandta i teatru anatomicznego.
Kulturowe tabu przez długie lata hamowało rozwój anatomii jako dziedziny zajmującej się badaniem budowy ludzkiego organizmu. Jednak zarówno w historii medycyny, jak i teatru, znacząco zapisał się okres, w którym niezwykłą popularność zyskały publiczne pokazy anatomiczne. Gromadziły one na widowni nie tylko studentów medycyny. Zainteresowanie prezentacjami było tak duże, że zaczęto budować teatry, przeznaczone do publicznych lekcji anatomii, które przypominały przedstawienia teatralne.
Tadeusz Kantor, nawiązując do pokazów anatomicznych w happeningu „Lekcja anatomii wedle Rembrandta”, wychodzi od Rembrandtowskiej sekcji zwłok w pracowni doktora Tulpa, jednak wiwisekcji poddaje ubranie. Ożywia materię, która tworzy zaambalażowaną codzienność ciała. My również, w ramach tegorocznego „Rollercoastera”, sięgniemy po motyw wiwisekcji, by odnieść go do żywego ciała tancerzy. Ciało tańczące pobudza witalność i życie. To ono stanie się obiektem anatomicznej obserwacji, laboratoryjnych analiz i szczegółowej diagnostyki („Bones Mind Moving / Moving Bones Mind”, „Koncert na organy”, „Ucieleśniony mózg”, „Części ciała”). Uciekając od skojarzeń z danse macabre, w perspektywie naszych zainteresowań sytuujemy ciało tancerza czy tancerki, a więc ciało sprawne, zdolne do pozornej fragmentacji („Części ciała”), choć czasem ograniczone dysfunkcjami, dojrzałe, czy wyeksploatowane („Święto wiosny”, „Humani Corporis Fabrica”). Pod lupę bierzemy ciało rozumiane także jako nośnik pamięci i doświadczeń, źródło wrażeń i sensualnych doznań, w jego tu i teraz („Anatomie”). Rollercoasterowa „Lekcja anatomii” zbliża zatem do ciała żywego, budzi fascynację jego możliwościami, ale też skłania do refleksji nad ciałem poddającym się upływowi czasu („Humani Corporis Fabrica”), ciałem „doświadczonym” czy ciałem poprzez zmysły doświadczającym („Skin hunger”).
Tegorocznego „Rollercoastera” poszerzamy o prace zaproszonych przez nas gości specjalnych. Oprócz spektakli tanecznych program obejmie wykłady dr Anny Róży Burzyńskiej oraz wykłady performatywne Iwony Olszowskiej. Widzowie zobaczą projekcje spektakli, w tym niepokazywany nigdy dotąd zapis spektaklu „Anty-Edyp” Barbary Wysockiej i Michała Zadary. Choreografie, wychodząc od nowych mediów, medycyny i antropologii kulturowej, stają się świetnymi przykładami rozwoju tańca anatomicznego. Program wzbogaci wyjątkowe wydarzenie – instalacja Katarzyny Kozyry „Święto wiosny”. Pracę będzie można oglądać w Cricotece przez sześć wakacyjnych tygodni.
W ramach cyklu towarzyszącego, pod hasłem „Rollercoaster. Młodzi kreatorzy wrażeń”, odbędą się premierowe pokazy porezydencyjne, przygotowane przez wyłonionych w otwartym naborze młodych twórców i twórczynie, a także spektakle Adeptów Krakowskiego Teatru Tańca oraz studentów wydziałów Teatru Tańca i Reżyserii Dramatu krakowskiej AST. Wszystkie prezentowane w ramach cyklu pokazy łączy inspiracja „Lekcją anatomii”.
Paweł Łyskawa i Eryk Makohon
Kuratorzy programu prezentacji tańca „Rollercoaster. Kolekcjonerzy wrażeń”.
Program:
Do czego ciało jest zdolne?
25 maja (środa), 18:00
Wykład otwierający dr Anna Róża Burzyńska
„Nikt dotychczas jeszcze nie ustalił, do czego ciało jest zdolne” – pisał w 1677 roku filozof Baruch Spinoza. Od tamtej pory wielu badaczy i artystów (niezależnie od siebie, a czasem w twórczym dialogu) próbuje to ustalić. Ludzkie ciało postrzegać można z jednej strony jako jednostkowy, materialny, anatomiczny konkret, z drugiej zaś jako fenomen na przecięciu dyskursów biologicznych, medycznych, biopolitycznych, filozoficznych i estetycznych. Kluczowe odkrycia w obszarze ludzkiej anatomii i fizjologii od wieków mocno wpływają na kształt różnych dziedzin sztuki.. Równocześnie zaś w dziejach kultury można wskazać wielu artystów (malarzy, pisarzy, twórców teatralnych czy filmowych), których spojrzenie na człowieka można określić jako anatomiczne. To im właśnie poświęcony będzie wykład.
Części ciała
29 maja (niedziela), 18:30
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
Choreografia: Ramona Nagabczyńska
Współpraca dramaturgiczna: Mateusz Szymanówka i Agata Siniarska
Opieka artystyczna: Philippe Riéra
Muzyka: Georges Bizet, Vincenzo Bellini, Mina, Prince
Solo „Części ciała” jest efektem choreograficznej fascynacji twarzą. Performans bada zarówno jej anatomię i fizjologię, jak też zdolność do bycia nieustannie zmieniającym się obrazem, który generuje znaczenia, emocje i tożsamości. Tradycyjnie twarz uważana jest za nośnik prawdy, interfejs sfery psychicznej człowieka. Twarz jest częścią ciała, na którą zwracamy szczególną uwagę i która najsilniej uaktywnia empatię na poziomie neuronów lustrzanych. Jednocześnie – jak w przypadku innych części ciała – jej używanie i postrzeganie podlegają historycznym przemianom oraz specyficznym nakazom.
Skąd wzięła się charakterystyczna dla tańca współczesnego obsesja na punkcie neutralnej twarzy i co ta neutralność miałaby właściwie oznaczać? Jaki jest związek między groteską i kobiecą podmiotowością? Co współczesna choreografia twarzy mówi nam o kulturowej opresji?
Zrealizowano ze środków Miasta Stołecznego Warszawa.
Artystka wspierana jest przez apap Network- Projekt finansowany w ramach programu Unii Europejskiej „Kreatywna Europa”.
Humani Corporis Fabrica
5 czerwca (niedziela), 18:30
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
Choreografia i kostiumy: Jacek Przybyłowicz
Taniec: Ryszard Kalinowski, Grzegorz Pańtak
Głos: Andrzej Chyra
Muzyka: Adam Walicki
Tekst, wsparcie dramaturgiczne: Joanna Szymajda
Reżyseria świateł: Ewa Garniec
Producent: Stowarzyszenie Przyjaciół Kieleckiego Teatru Tańca
Koproducent: Centrum Kultury w Lublinie
Partnerzy: Fundacja Ciało/Umysł, Kielecki Teatr Tańca
Tworząc choreografię dla duetu dojrzałych tancerzy Ryszarda Kalinowskiego i Grzegorza Pańtaka choreograf Jacek Przybyłowicz sięga po inspiracje do początków badań anatomicznych oraz do filozoficznych rozważań nad maszynerią i nad przemijalnością ciała. Humani Corporis Fabrica to swoisty rodzaj wykładu anatomicznego, „słuchowisko choreograficzne”, do którego głosu użyczył Andrzej Chyra. Kontekstem dla współczesności jest tutaj okres formowania się nowoczesnej medycyny i upowszechniania tej nauki w quasi-teatralny sposób.
W tej samej epoce na dworach arystokratycznych kształtował się jeszcze inny sposób patrzenia na ciało: taniec teatralny. W tańcu, porzucającym młodość i perfekcję na stole sekcyjnym, dokonuje się swoisty proces indywiduacji, przetwarzania wiedzy i doświadczania świata poprzez ciało i jego funkcjonalności.
Widz staje się uczestnikiem swoistego theatrum anathomicum; tancerz oglądany jest przez pryzmat zmienionej przez wiek fizjologii i produktywności, zaś choreografia eksploruje motywy zmęczenia, wyczerpania i przemijalności.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Taniec”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Cykl „Rollercoaster. Młodzi kreatorzy wrażeń”
26 czerwca (niedziela), 18:30
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
Pokaz inspirowanych motywem lekcji anatomii etiud, przygotowanych przez choreografów Agatę Jędrzejczak, Magdę Niedzielską i Pawła Łyskawę z Adeptami Krakowskiego Teatru Tańca.
Nerwowe Komórki
Głównym założeniem procesu twórczego było stworzenie zadań ruchowych, które umożliwią obserwację emocji, relacji oraz zmieniających się intencji wśród tańczących ciał. Powyższe zadania doprowadziły do stworzenia choreografii inspirowanej układem nerwowym. Zasady funkcjonowania tego systemu stały się inspiracją do budowania relacji oraz ruchu w całym projekcie. Wyzwaniem towarzyszącym podczas finalnej realizacji jest „wydostanie się” (cokolwiek oznacza to dla każdej osoby uczestniczącej) z ograniczającej partytury ruchowej poprzez własną ekspresję cielesną. Tancerki, realizując projekt, doprowadzają się do stanu gotowości, który determinuje szybkie podejmowanie decyzji. W stale zmieniających się konfiguracjach taneczno-ruchowych, możliwe staje się nieustanne reinterpretowanie choreografii za każdym razem na nowo, szukając przy tym spontaniczności i naturalnych odruchów.
Taniec: Renata Bobel, Anna Grabara, Martyna Mazurek, Agnieszka Podolecka, Aniela Pramik, Julita Przybycińska, Matylda Stolarczyk, Magda Targosz, Elisaveta Tereshonok, Liliana Wrońska
Muzyka: || | |
Choreografia – Agata Jędrzejczak
Dziesięć uczuć
Punktem wyjścia w pracy nad spektaklem była sztuka Iwana Wyrypajewa pt. „Taniec Delhi”. Po wstępnej analizie tekstu tancerki zaczęły koncentrować się na wybranym przez siebie lub narzuconym z góry wątku, zagadnieniu, temacie, które ostatecznie zyskały wspólny mianownik. Nieadekwatność emocji do sytuacji, brak odpowiednich środków/narzędzi do wyrażenia uczuć, współodczuwanie, wypaczenia emocjonalne, emocjonalny patos skontrastowany z wewnętrzną pustką, wystudiowane reakcje, wyreżyserowane gesty… to materiał nad którymi pracowali tancerze, wykorzystując improwizację, studium przypadku i inne, także wymyślone przez siebie, metody. Spektakl jest ograniczoną w czasie próbą, zakłada otwartość na dalsze poszukiwania i nowe interpretacje tematu.
Koncepcja: Paweł Łyskawa
Ruch i wykonanie: Adeptki Krakowskiego Teatru Tańca: Renata Bobel, Anna Grabara, Martyna Mazurek, Agnieszka Podolecka, Aniela Pramik, Julita Przybycińska, Matylda Stolarczyk, Magda Targosz, Yelyzaveta Tereshonok, Liliana Wrońska
Subtelna energia promieniująca
Inspiracją do projektu jest relacja ciała ze światłem oraz pytanie czy ciało jest ciemne w środku. Promienie świetlne przenikają przez tkanki, szczególnie skórę i powięź, docierając w głąb ciała. Podobnie jak światło słoneczne w wodzie, promieniowanie UV, widzialne i podczerwone może być częściowo odbijane od zewnętrznej powierzchni skóry i oczu, a wnikając w tkankę, rozpraszane w różnych kierunkach (w tym do tyłu) przez mikroskopijne cząsteczki i struktury, takie jak włókna. Widzialne spektrum światła jest silnie pochłaniane przez pigmenty i krew. Te jakości, stanowiące reakcję światła ze skórą – wchłanianie, odbijanie, przesyłanie i rozpraszanie stają się inspiracją do tworzenia struktur ruchowych.
W projekcie będziemy eksplorować wpływ światła na ciało, reakcje które zachodzą pod jego wpływem. Odniesiemy się do naturalnych zachowań człowieka wobec światła, poszukiwania ciepła. W tym kontekście lekcja anatomii wybrzmiewa przede wszystkim jako sposób w jaki ciało reaguje z otaczającym je środowiskiem, od którego jest zależne i jak struktury wewnętrzne zostają poruszone w takiej interakcji. W Tybetańskiej koncepcji Światła, zjawisko to jest umieszczone zarówno w początkach świata (jako promień biały i czarny) jak i odpowiada procesom życiowym. Różne kolory promieni świetlnych odpowiadają nie tylko za emocje, ale także części ciała. I tak – światło niebieskie mieści się między oczami i jest właściwe dla jam i otworów ciała, światło zielone odpowiedzialne za oddech zlokalizowane jest o odległość dłoni pod pępkiem. Światło żółte, to układ motoryczny, zlokalizowane jest w sercu, a światło czerwone umiejscowione jest w gardle i korelowane z ciepłotą ciała. Światło białe, to płyny ustrojowe i jego miejscem jest pępek. Współczesna nauka potwierdza, że nasze ciała nie tylko absorbują światło, ale również je produkują, w ilościach których nie rozpoznaje ludzkie oko – dosłownie błyszczymy.
Choreografia: Magda Niedzielska i zespół
Wykonanie: Adrian Makuc, Joanna Bochnak, Wojciech Sordyl, Anna Kłosowska, Sylwia Urzyńska, Karolina Dębowska, Agata Zych, Joanna Marzec, Julia Kalęba, Katarzyna Morek
Muzyka: Özgür Ede
Święto wiosny
26 lipca–2 września,
wtorek–niedziela, 11:00–19:00
26 lipca, 18:00 – spotkanie z Katarzyną Kozyrą
Katarzyna Kozyra, „Święto wiosny”, wideoinstalacja, 1999-2002, 13’57. Kolekcja MOCAK-u
Instalacja zawiera sceny nagości
„Święto wiosny” to siedmiokanałowa instalacja wideo, inspirowana baletem Igora Strawińskiego. Artystka wykorzystuje muzykę i choreografię finałowego tańca ofiarnego. Tytułowe święto wiosny to część prasłowiańskiego rytuału, w którym wybrana dziewczyna „zatańcza się na śmierć” zapewniając tym samym ponowne przyjście wiosny. W instalacji rolę tancerzy odgrywają starcy. Aby odtworzyć choreografię, artystka upozowała ciała na leżąco i fotografowała poszczególne fazy ruchu, co wzmaga wrażenie spazmatyczności tańca i wyczerpania tancerzy. Instalacja Kozyry odtwarza podział przestrzeni na dwie sfery: życia i śmierci.
Bones Mind Moving / Moving Bones Mind
25 września (niedziela), 18:30
Performerzy: Iwona Olszowska, Piotr Skalski, Małgorzata Werbińska
Dźwięk: Marcin Janus
Scenografia: Dobrochna Sobek
Performans odbędzie się w języku polskim
Cykl ruchowych lecture performans Iwony Olszowskiej ukierunkowany jest na poszukiwania połączenia ciała i umysłu, a za ich pośrednictwem doświadczania i uczenia się anatomii w ruchu. „Koncert na organy”, „Ucieleśniony mózg” i „Bones Mind Moving / Moving Bones Mind” wyrastają z założeń Body Mind Centering czyli anatomii funkcjonalnej, doświadczalnej (anatomii w ruchu). Widz do odbioru treści przekazywanych w poszczególnych działaniach performatywnych zostanie „zestrojony somatycznie”, co pozwoli mu na pełną percepcję sensoryczną i doświadczanie z tego samego poziomu co performer. W cyklu trzech performansów Olszowska podążać będzie za poszczególnymi „systemami ciała”: szkieletem, mózgiem i pozostałymi organami wewnętrznymi.
Ucieleśniony mózg
9 października (niedziela), 18:30
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
Wykład z tłumaczeniem na PJM
Koncept, choreografia, wykonanie, tekst: Iwona Olszowska
Muzyka: Marcin Janus
Interaktywny wykład performatywny będzie obejmował zagadnienia anatomii mózgu, funkcje jego poszczególnych części oraz potencjalne możliwości obrazowania ruchu zarówno ciała jak i myśli. Widzowie zostaną zaproszeni do zintensyfikowanego, cielesnego odbioru omawianych zagadnień, wspólnie z performerką staną się częścią ucieleśniania określonych możliwości funkcjonowania mózgu.
Anatomie『 解剖学 』
9 października (niedziela) – spektakl bezpośrednio po wydarzeniu Ucieleśniony mózg
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
Spektakl z tłumaczeniem na PJM
reżyseria, teksty, choreografia, scenografia: Natalia Chylińska, Katarzyna Pastuszak
video: Piotr Nykowski
reżyseria świateł: Piotr Nykowski, Natalia Chylińska, Katarzyna Pastuszak
obsada: Natalia Chylińska, Katarzyna Pastuszak
W spektaklu wykorzystywane jest nagranie „Poematu końca” Vasiliska Gnedova
Spektakl zawiera sceny nagości.
Artystki, grają z konwencją lekcji anatomii, przesuwając uwagę z człowieka umieszczonego w centrum w kierunku krajobrazu na styku ludzkiego i tego, co alternatywne wobec człowieka. Stawiają sobie pytanie o to, czyje oko patrzy i jaki krajobraz tworzy swoim spojrzeniem. Rozszerzają percepcję o czułe ucho, rejestrujące procesy zachodzące w wewnętrznym krajobrazie dźwiękowym. Poszukują wielogłosowej anatomii.
Dwa ciała chłonące ziemię, wprowadzają pierwszy ruch w obszary obrosłe w tabu. Chcą siać, użyźniać, ogrzewać, chronić – przepuszczając przez siebie.
Wsłuchują się w kondycję pojedynczego człowieka – osobiste, małe kataklizmy, odnajdując wspólną przestrzeń z krajobrazem naturalnym niszczonym przez człowieka.
Anatomie
to przyleganie do wybuchów, które rozrywają zastany układ
to ożywianie tego, co zastygło w drodze na powierzchnię
to wpuszczanie przez szczeliny
to dotykanie skrystalizowanych w ciele osadów, pozostałości złożonych procesów akumulacji
to ćwiczenie ze spekulacji
to bliskość, która nie może nie być polityczna
to próba osadzenia się w przestrzeni, która naruszyła delikatną tkankę intymności
Spektakl powstał w koprodukcji ze Stowarzyszeniem Amareya Art w ramach projektu „Niepodległa bez granic. Pol(s)ka w Japonii 2021” oraz dzięki Stypendium Kulturalnemu Miasta Gdańska 2021.
Ciało pod przemocą spojrzeń
20 października (czwartek), 18:00
Seminarium wokół sztuki „Woyzeck” Georga Büchnera, dr Anna Róża Burzyńska
Seminarium odbędzie się w kameralnej grupie. Osoby zainteresowane wzięciem udziału prosimy o wysłanie maila na adres: rejowska@cricoteka.pl
Tematem przewodnim seminarium będzie zagadnienie widzialności ludzkiego ciała, wydanego na spojrzenia badawcze (lekarza, anatoma), dydaktyczno-wychowawcze (prezentującego ludzki eksponat wykładowcy lub dokonującego pokazowej kary sędziego czy też kata) oraz teatralne (reżysera i widzów). Punktem wyjścia do rozmowy będzie sztuka „Woyzeck” Georga Büchnera (tekst zostanie wcześniej udostępniony uczestnikom). Dwie kluczowe sceny Woyzecka nieprzypadkowo rozgrywają się w budzie jarmarcznej i sali wykładowej; są to obszary, w których granice pomiędzy wspomnianymi trzema typami spojrzeń ulegają rozmyciu, a w zamian uwidacznia się dwuznaczność zabiegu wydobywania ciała z intymności w złudną i wątpliwą „obiektywność” oraz przekształcania prywatnego w publiczne.
Cykl „Rollercoaster. Młodzi kreatorzy wrażeń”
Premiery spektakli przygotowanych w ramach rezydencji artystycznych, towarzyszących programowi „Rollercoaster. Kolekcjonerzy wrażeń”.
22 października (sobota), 18:30
STOPA/Y
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
„STOPA/Y” to lekcja anatomii, badająca potencjał ruchowy stopy nagiej i obutej w pointę. Pięknie oszlifowany kawałek drewna pokryty satyną, który pozwala tancerce wznieść się na czubki palców, poniekąd wrastając w jej ciało, przypomina kantorowski bio-obiekt – przedmiot będący sztucznym przedłużeniem ciała. Ruch w pointach i bez będzie poszukiwaniem cienkiej granicy między organicznością a abiotycznością, między ludzkim a nie-ludzkim, a także somatyczną polemiką z narzuconymi przez społeczeństwo normami.
Choreografia i wykonanie: Kasia Kuzka
Dramaturgia: Maria Magdalena Ożarowska
Konsultacje dramaturgiczne: Anna Róża Burzyńska, Paweł Łyskawa, Eryk Makohon
Muzyka: Hypereyess, Touch & Go
Kostium: Victoria Phoebe Gill
Wideo & edycja: Maria Magdalena Ożarowska, Grażka Ożarowska, Kasia Kuzka
Plakat: Miłosz Piekarski
Specjalne podziękowania dla Arsalana Isa, Mateusza Piekarskiego, Joana Horrach-Vidal
23 października (niedziela), 18:30
Na dwóch nogach/ back on feet, czyli anatomia relacyjności
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
To choreografia rozumiana jako akt konstruowania (non)sensów. Dwie tancerki, choreografki próbują ożywić sceniczny obiekt – gigantyczny garnitur. Kostium staje się przestrzenią i celem ich interakcji. Uwięzione we współpracy, budują ciało Olbrzymki. Ich działanie to ciągła rewizja anatomii, organizacja motoryki od podstaw i badanie zależności między ciałami, pojęciami, wielkościami. Widz tego spektaklu staje się świadkiem osobliwej wiwisekcji – performatywnej analizy sprawczości ciała. Tytuł odnosi się do związków frazeologicznych w języku polskim i angielskim: „stanąć na nogi (złapać równowagę)” oznacza dojść do siebie, odzyskać siły, a także pozbierać się, uniezależnić się.
Praca nad figurą Olbrzymki jest kontynuacją, rozpoczętego przez autorki w 2019 roku, kolektywnego badania idei siostrzeństwa w tańcu, choreografii i improwizacji kontaktowej. „Na dwóch nogach/back on feet, czyli anatomia relacyjności” to trzecia w kolejności, po „KULI” oraz „Still Standing”, realizacja sceniczna oparta na działaniu w duecie.
Choreografia i wykonanie: Magda Fejdasz, Weronika Pelczyńska
Kostium: Monika Nyckowska
Światło: Klaudyna Schubert
Kompozycja i wykonanie: Natan Kryszk
Realizacja i wykonanie nagrania: Aleksander Żurowski
Konsultacje dramaturgiczne: Patrycja Kowańska, Monika Szpunar
Konsultacje akrobatyczne: Jakub Odzioba
Wykonanie kostiumu: Agnieszka Orlińska
Poprawki krawieckie: Bożena Zaremba
Zdjęcia: Monika Stolarska
Specjalne podziękowania dla Centrum w Ruchu oraz Akademii Sztuk Teatralnych im. St. Wyspiańskiego w Krakowie.
Cykl „Rollercoaster. Młodzi kreatorzy wrażeń”
13 listopada (niedziela), 18:30
Społeczne SPA
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
Pokaz etiudy studenckiej inspirowanej motywem „lekcji anatomii”, przygotowanych przez studentów Wydziału Teatru Tańca i Wydziału Reżyserii Dramatu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie.
To nie jest spektakl. To jest stacja. Stacja regeneracyjna.
Dla wszystkich tych, którzy potrzebują pielęgnacji społecznego ciała.
Dla wszystkich tych, którzy stoją, leżą lub tańczą w ramach protestu.
To jest stacja regeneracyjna dla bezbronnych ciał
wystawionych na ulicy wobec opresji aparatu państwowego.
Ciał, które kontenerują emocje i napięcia. Ciał, które stają się archiwami.
To jest odnowa biologiczna w imię gotowości i dobrego samopoczucia.
To nie jest spektakl. To jest stacja. Stacja energetyczna.
To jest oddech. To jest rozgrzewka. To jest działanie.
Jeśli znajdujemy się na ulicy, to dlatego, że jesteśmy ciałami potrzebującymi pewnych form wsparcia, by móc stać, poruszać się i wieść życie warte przeżycia.
(Judith Butler, “Zapiski o performatywnej teorii zgromadzenia”)
Protest stał się nieodłącznym elementem naszej codzienności. Każda osoba uczestnicząca w manifestacji decyduje się na radykalny gest wystawienia na ulicy swojego ciała. Jasne jest, że ciało nie pozostaje bez śladów takich działań. Emocje kontenerowane są w ciele, bo to ciało staje się jedynym środkiem wypowiedzi i jedynym narzędziem stawiającym realny opór. Ciało pozostaje więc nośnikiem skumulowanych społecznych frustracji i lęków. Ciało, które pamięta i koduje. To w/na ciele zapisuje się mapa doświadczeń i traum.
Nie wymyśliliśmy jeszcze sposobu na społeczne odreagowanie tych napięć, na pielęgnację społeczną, na regenerację społecznych emocji, odnowę społecznego ciała. Proponujemy więc utworzenie społecznych stacji regeneracyjnych SPA, czyli miejsc odnowy biologicznej i bezpiecznej przestrzeni terapeutycznej, umożliwiającej otwartą rozmowę, uwolnienie od niemocy i regenerację naszego ciała społecznego oraz przywrócenie mu gotowości do dalszego działania.
Na powrót do domu zawsze jest za wcześnie. Większość najważniejszych zwycięstw nigdy nie dokonuje się całkowicie, pozostają niedokończone, nie tylko dlatego, że nie są spełnione czy urzeczywistnione w pełni, ale również dlatego że nie przestają wywierać wpływu.
(Rebecca Solnit “Nadzieja w mroku”)
Reżyseria i dramaturgia: Bartłomiej Juszczak i Marcel Osowicki
Choreografia: Martyna Dyląg, Sandra Guzowska, Aleksandra Kądziołka
Scenografia, kostiumy i wideo: Jakub Kotynia
Występują: Martyna Dyląg, Sandra Guzowska, Bartłomiej Juszczak, Aleksandra Kądziołka, Marcel Osowicki
Spektakl jest rozwinięciem projektu badawczego, którego opiekunem był Eryk Makohon.
Spektakl realizowany jest w ramach programu Przestrzenie Sztuki Lublin, który jest finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego oraz Narodowy Instytut Muzyki i Tańca. Lokalnym operatorem projektu jest Centrum Kultury w Lublinie.
Koncert na organy
24 listopada (czwartek), 18:00
Wstęp wolny
Koncept: Iwona Olszowska, Marcin Janus
Taniec improwizowany: Iwona Olszowska
Muzyka: Marcin Janus
Cykl ruchowych lecture performans Iwony Olszowskiej ukierunkowany jest na poszukiwania połączenia ciała i umysłu, a za ich pośrednictwem doświadczania i uczenia się anatomii w ruchu. „Koncert na organy”, „Ucieleśniony mózg” i „Bones Mind Moving / Moving Bones Mind” wyrastają z założeń Body Mind Centering czyli anatomii funkcjonalnej, doświadczalnej (anatomii w ruchu). Widz do odbioru treści przekazywanych w poszczególnych działaniach performatywnych zostanie „zestrojony somatycznie”, co pozwoli mu na pełną percepcję sensoryczną i doświadczanie z tego samego poziomu co performer. W cyklu trzech performansów Olszowska podążać będzie za poszczególnymi „systemami ciała”: szkieletem, mózgiem i pozostałymi organami wewnętrznymi.
Anatomia, wirtualność, taniec
24 listopada (czwartek)
Wykład z prezentacjami wideo, dr Anna Róża Burzyńska
Wydarzenie bezpośrednio po performensie Koncert na organy
Wstęp wolny
Jednym z przełomowych momentów w historii medycyny jest 1994 rok, kiedy to amerykańska National Library of Medicine zrealizowała Visible Human Project. Ciała dwóch osób: więźnia poddanego karze śmierci i zmarłej na atak serca gospodyni domowej (dla zachowania anonimowości określonych jako „Adam” i „Ewa”) zostały zamrożone, a następnie pocięte na plastry o szerokości od 0,3 do 1 milimetra i zeskanowane. Dzięki temu stworzono idealne wirtualne modele ludzkiego organizmu. Ponieważ dostęp do tych skanów miał charakter otwarty, korzystać z nich mogli nie tylko studenci medycyny, lekarze i badacze anatomii, ale też artyści. W ramach wykładu zaprezentowane zostaną najciekawsze projekty artystyczne, zwłaszcza choreograficzne i performatywne, wyrosłe na fundamencie Visible Human Project.
Podróż do wnętrza człowieka
28 listopada (poniedziałek), 18:30
Premiera rejestracji spektaklu Anty-Edyp i rozmowa z Barbarą Wysocką
Prowadzenie: dr Anna Róża Burzyńska
Wstęp wolny
Mający swoją sceniczną premierę w 2010 roku „Anty-Edyp” Barbary Wysockiej i Michała Zadary to projekt łączący sztuki wizualne, muzykę, filozofię, medycynę i teatr. Jego podstawę literacką stanowią fragmenty tragedii Sofoklesa „Król Edyp”, pisma Sigmunda Freuda o Edypie oraz urywki z książki „Anty-Edyp” Gillesa Deleuze’a i Félixa Guattariego. W perfomansie biorą udział aktorka w ósmym miesiącu ciąży, dwóch lekarzy wykonujących USG matki i płodu oraz muzycy improwizujący na bazie rytmów wybijanych przez serca matki i dziecka. Muzyce towarzyszy refleksja nad statusem człowieka, który już przed urodzeniem jest uwikłany w mechanizmy społeczne, nie ma jednak zgody co do tego, czy jego los już dawno został przesądzony (jak twierdzi Sofokles), czy też ma on nieograniczone obszary wolności (jak uważają Deleuze i Guattari). O projekcie pisano: „Bezprecedensowa podróż do wnętrza człowieka […]. Człowiek jako podmiot i przedmiot filozofii tu i teraz, ludzkie ciało jako instrument muzyczny”.
Skin Hunger
4 grudnia (niedziela), 18:30
Bilety: 25 zł ulgowe / 35 zł normalne / 15 zł uczniowie szkół artystycznych
Reżyseria: Joe Alter
Choreografia: Joe Alter, przy współpracy z Katarzyną Baran, Danielą Komęderą-Miśkiewicz, Mikołajem Karczewskim, Piotrem Stankiem
Muzyka: Michał Chytkowski
Reżyseria światła: Paweł Murlik
Koprodukcja Fundacji ArtTrakcja i Teatru Polskiego we Wrocławiu
„Skin Hunger” – „głód dotyku” – to pojęcie używane przez psychoterapeutów, które określa rezultat długoterminowego braku kontaktu fizycznego, skutkującego utratą zdrowia. Dotyk to pierwotny sposób komunikacji. Niezależnie od wieku, brak dotyku dewastuje. Spektakl odnosi się do tego problemu i inicjuje dyskusję. Twórcy szukają odpowiedzi na pytania: Jak radzić sobie z brakiem bliskości w dzisiejszym świecie? Jak bardzo jesteśmy oddaleni, odcięci, zdystansowani? Jak bardzo łakniemy kontaktu? Ciało wie. Ciało pamięta. Jak mamy wykonać krok w tył, by usłyszeć wewnętrzny głos – pierwotne wołanie, jak wrócić do natury, do korzeni, zaufać sile intuicji? To laboratorium potrzeby dotyku i kondycji człowieka w codzienności, w której stajemy się „odłączeni” od siebie samych.
Rozmowa po spektaklu odbędzie się z tłumaczeniem na PJM.
Spektakl jest współorganizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w ramach programu własnego Zamówienia choreograficzne 2021, finansowany ze środków Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.
Po wydarzeniach – spektaklach i performensach – odbędą się rozmowy z twórcami, twórczyniami, artystkami i artystami. Serdecznie zapraszamy do udziału.
Fot. Grzegorz Mart
Kuratorzy projektu „Rollercoaster. Kolekcjonerzy wrażeń”: Paweł Łyskawa, Eryk Makohon
Organizatorzy: Cricoteka, Krakowski Teatr Tańca
Zespół realizujący projekt: Mariusz Gąsior, Maciej Jagoda, Kamil Kuitkowski, Magdalena Lenczowska, Aldona Mikulska, Agnieszka Oprządek, Barbara Pasterak, Anna Rejowska, Aleksandra Trader, Jakub Wydra, Natalia Zarzecka, Izabela Zawadzka, Natalia Żabińska
Identyfikacja graficzna: Wojciech Kołek, Grzesiek Mart
Patroni medialni: Didaskalia, taniecPOLSKA.pl, Gazeta Wyborcza, Co Jest Grane24
