Wieczny wędrowiec. Tadeusz Kantor w Niemczech

HOMMAGE À TADEUSZ KANTOR
100. rocznica urodzin Tadeusza Kantora (1915 – 1990)

Najbardziej światowy z polskich artystów i najbardziej polski z artystów światowych. Genialny twórca i charyzmatyczny przywódca, który sławę zyskał jako człowiek teatru. Mówił, że obrazy reżyseruje, a w spektaklach farby zastępuje aktorami i rekwizytami. Tadeusz Kantor wzruszał pod każdą szerokością geograficzną – od Sydney po Paryż, Nowy Jork i Tokio, ale to Niemcy odegrały w jego artystycznej biografii szczególną rolę. Z okazji przypadającej w tym roku setnej rocznicy urodzin artysty, rok 2015 został przez polski parlament oraz UNESCO ogłoszony Rokiem Tadeusza Kantora. Z tej okazji projekt kantorowski stał się głównym punktem jesiennego programu Instytutu Polskiego w Düsseldorfie.

Projekt składa się z trzech części:
– wystawa Wieczny wędrowiec. Tadeusz Kantor w Niemczech w Galerii Instytutu Polskiego w Düsseldorfie: 03.09. – 11.12.2015
– dwa sympozja naukowe: Tadeusz Kantor. Artysta nielegalny, Muzeum Sztuki w Bochum 30.10.2015 i Instytut Stosowanych Nauk Teatralnych na Uniwersytecie w Gießen: 27.11.2015
– program filmowy Tadeusz Kantor. Spektakle, sztuka i życie w galerii
Kunstsammlung NRW w Düsseldorfie: 29.09. – 06.11.2015
Dla realizacji całego projektu Instytutowi udało się pozyskać licznych partnerów w Polsce i w Niemczech: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka w Krakowie, Muzeum Sztuki (Kunstmuseum) w Bochum, Instytut Teatralny Uniwersytetu w Bochum, Instytut Teatrologii Stosowanej Uniwersytetu w Gießen, największą galerię sztuki w Nadrenii Północnej Westfalii Kunstsammlung NRW, neues museum w Norymberdze, Instytut Sztuki Nowoczesnej w Norymberdze oraz licznych kolekcjonerów i filmowców z Niemiec.
___________________________________________________________________

WYSTAWA
WIECZNY WĘDROWIEC. TADEUSZ KANTOR W NIEMCZECH.
DER EWIGE WANDERER. TADEUSZ KANTOR IN DEUTSCHLAND.
Wernisaż: 03.09.2015, g. 19.00, Czas trwania: 04.09. – 11.12.2015
Galeria Instytutu Polskiego w Düsseldorfie, Citadellstr. 7, 40213 Düsseldorf
Tel. +49 211/ 8 66 96-0, Fax. +49 211/ 8 66 96-20, www.polnisches-institut.de
Godziny otwarcia: wtorek – środa g. 11-19, czwartek-piątek g. 11-16

Obchody 100-lecia urodzin Tadeusza Kantora Instytut Polski w Düsseldorfie rozpocznie 3-go września br. otwarciem wystawy: Wieczny wędrowiec. Tadeusz Kantor w Niemczech/ Der ewige Wanderer. Tadeusz Kantor in Deutschland. Jest to jedyna wystawa w Niemczech, próbująca podsumować obecność Kantora w tym kraju. Począwszy od 1959 roku (documenta 2 w Kassel, wystawa indywidualna w Kunsthalle i Kunstverein für die Rheinlande und Westfalen w Düsseldorfie), poprzez jego gościnną docenturę (Gastdozent) w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Hamburgu (Staatliche Hochschule für bildende Künste) (1961), skończywszy na spektaklu Dziś są moje urodziny wystawionym w Berlinie i w Monachium w 1991 roku. Osobna sala poświęcona zostanie Teatrowi Śmierci związanemu z inscenizacją Umarłej klasy (1975), najbardziej znanego w świecie spektaklu Kantora.

Istotnym elementem wystawy będzie częściowa rekonstrukcja planu zdjęciowego filmu Worki, szafa i parasol (1969/1972) w reż. Dietricha Mahlowa, dyrektora Kunsthalle w Baden-Baden i w Norymberdze. Z Norymbergą Tadeusz Kantor związany był szczególnie mocno, to tam m.in. w Kunsthalle odbył się jego happening Lekcja anatomii wg Rembrandta. Także w Norymberdze w latach 80-tych, na zaproszenie niemieckiego bankiera i mecenasa sztuki dr Karla G. Schmidta, w Instytucie Sztuki Nowoczesnej/ Institut für moderne Kunst Kantor przygotował światową premierę spektaklu Niech sczezną artyści ( 1985). Przedstawienie to stało się trzecim, po Umarłej klasie i Wielopolu, Wielopolu międzynarodowym sukcesem teatru Cricot 2. Niech sczezną artyści było wystawiane około 300 razy na scenach teatralnych całego świata. Było związane z osobą wybitnego średniowiecznego rzeźbiarza – Wita Stwosza, który w 1472 przybył z Norymbergi do Krakowa, aby tam wyrzeźbić największy ołtarz ówczesnej Europy.

Na wystawie przypomniane też zostaną osoby, którym Kantor wiele zawdzięczał, m.in. dr Karl Gerhard Schmidt, współproducent Niech sczezną artyści, Günther Kühnel, fotografik, autor albumu Tadeusz Kantor. Teatr śmierci, wydanego w 1983 roku przez Institut für moderne Kunst w Norymberdze oraz dr Michael Kluth, reżyser kilku filmów o Kantorze m.in. Teatr śmierci. Tadeusz Kantor – artysta, heretyk, prowokator świata, MDR RFN 1997 oraz Rodzina z Wielopola.
Pokazywane na wystawie prace Tadeusza Kantora oraz materiały dokumentacyjne zostały wypożyczone z Kunstmuseum Bochum, z Neues Museum i z Institut für moderne Kunst w Norymberdze, z Cricoteki w Krakowie oraz z niemieckich archiwów m.in. z Archiwum Miasta Düsseldorf i ze zbiorów prywatnych w Niemczech i w Polsce.

____________________________________________________________________

PROGRAM FILMOWY
TADEUSZ KANTOR. SPEKTAKLE, SZTUKA I ŻYCIE /
TADEUSZ KANTOR. SPEKTAKEL, KUNST UND LEBEN
29.09. – 06.11.2015: Auditorium, Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen, Düsseldorf, www.kunstsammlung.de

Prezentacja filmów dokumentalnych, poświęconych życiu i twórczości Kantora. Dokumenty pokazują jak trudno oddzielić jego sztukę od charyzmatycznej, ale i despotycznej osobowości.

SZTUKA I ŻYCIE

Kantor ist da. Der polnische Regisseur, Maler und Verpackungskünstler
(Przybył Kantor. Polski reżyser, malarz i twórca ambalaży)
Reżyseria: Dietrich Mahlow, Saarländischer Rundfunk/SWR 1968 (46‘)
codziennie o g. 10.15

Tadeusz Kantor. Ein begnadeter Tyrann
(Tadeusz Kantor. Utalentowany tyran)
Reżyseria: Andrzej Białko, Verlag für moderne Kunst Nürnberg 1997 (40‘)
codziennie o g. 13.00

Theater des Todes. Tadeusz Kantor – Künstler, Ketzer, Provokateur der Welt
(Teatr śmierci. Tadeusz Kantor – artysta, heretyk, prowokator świata)
Reżyseria: Michael Kluth, Mitteldeutscher Rundfunk/MDR 1997 (59‘)
codziennie o g. 16.00

SPEKTAKLE:

Umarła klasa (1975)
Wt./ sob./ niedz. 11.15
Przedstawienie z roku 1976, reżyseria: Andrzej Wajda (75’), TVP, napisy niemieckie

Wielopole, Wielopole (1980)
Wt. 14.00/ pt. 11.15
Przedstawienie z roku 1983, reżyseria: Andrzej Sapija (68’), TVP, napisy angielskie

Niech sczezną artyści (1985)
Śr. 11.15/ pt. 14.00
Przedstawienie z roku 1986, reżyseria: Stanisław Zajączkowski (77‘), TVP, napisy angielskie

Nigdy już tu nie powrócę (1988)
Śr./ czw. 14.00
Przedstawienie z roku 1990, reżyseria: Andrzej Sapija (81’), TVP, napisy angielskie

Dziś są moje urodziny (1991)
Czw. 11.15/ sob./ niedz. 15.00
Pośmiertne przedstawienie z roku 1991, reżyseria: Stanisław Zajączkowski (77’), TVP, napisy angielskie

_____________________________________________________________

SYMPOZJA NAUKOWE:
TADEUSZ KANTOR. ARTYSTA NIELEGALNY /
TADEUSZ KANTOR. DER ILLEGALE KÜNSTLER
30.10.2015: Muzeum Sztuki/ Kunstmuseum w Bochum
27.11.2015: Instytut Teatrologii Stosowanej/ Institut für Angewandte
Theaterwissenschaft der Justus-Liebig-Universität Gießen

Oba sympozja będą próbowały odpowiedzieć na pytanie, jaki wpływ miała twórczość Tadeusza Kantora na współczesny teatr niemiecki i europejski. Udział wezmą teatrolodzy z Polski, Niemiec, Belgii i Irlandii, m.in. prof. dr hab. Małgorzata Sugiera, Uniwersytet Jagielloński, kierownik Katedry Performatyki na Wydziale Polonistyki, dr Artur Pełka, Katedra Literatury i Kultury Niemiec, Austrii i Szwajcarii, Germanistyka, Uniwersytet w Łodzi, dr Anna Burzyńska, teatrolog, Uniwersytet Jagielloński, prof. dr Peter Marx, Instytut Kultury, Mediów i Teatru, Uniwersytet w Kolonii, dr Manfred Beilharz, reżyser teatralny, dyrektor teatrów i festiwali, kurator obu sympozjów, Luk Perseval, reżyser teatralny Belgia, Thalia Theater Hamburg, dr Michael Kluth, reżyser filmów dokumentalnych dla ZDF i ARTE o Tadeuszu Kantorze, prof. Hans-Thies Lehmann, emerytowany profesor teatrologii, Uniwersytet Frankfurt/ Main, dr Uta Schorlemmer, kurator, publicysta, wydawca książek o Kantorze, Feidlim Cannon, reżyser teatralny, Irlandia, Theatre Company Brokentalkers, Dublin, dr Micha Braun, Instytut Teatrologii Uniwersytetu w Lipsku.

Kuratorem obydwu spotkań jest mieszkający w Düsseldorfie dr Manfred Beilharz, dyrektor międzynarodowych festiwali teatralnych i reżyser teatralny, założyciel m.in. Biennale Teatralnego Nowe Sztuki z Europy (Theaterbiennale Neue Stücke aus Europa).

W 1990 Tadeusz Kantor został odznaczony Wielkim Krzyżem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec za znaczący wpływ wywarty na współczesną sztukę w Europie i za zasługi w ożywieniu obrazu kulturalnego RFN.

Materiały prasowe Instytutu Polskiego w Düsseldorfie.

Dalsze informacje i materiał fotograficzny:
Monika Kumięga, Instytut Polski Duesseldorf
Tel. 0211 8 66 96-23, E-Mail: monika.kumiega@instytutpolski.org
Lidia Jansen, Instytut Polski Düsseldorf
Tel. 0211 8 66 96-14, E-Mail: lidia.jansen@instytutpolski.org