Teatr anatomiczny

Projekt skupiony będzie wokół jednej z najważniejszych i najbardziej inspirujących prac Tadeusza Kantora – happeningu Lekcja anatomii wedle Rembrandta (powtarzany trzykrotnie: 1968, 1969, 1971). Interpretując słynny obraz, Kantor wpisał się w długi szereg twórców wykorzystujących motyw sekcji zwłok jako motyw artystyczny, a zarazem zainspirował kolejne pokolenia do wejścia z nim w dialog.

Malowidło Rembrandta Lekcja anatomii doktora Tulpa przedstawia sekcję zwłok przeprowadzaną przez tytułowego doktora Tulpa (na życzenie którego powstał) w obecności świadków. Powszechnie uznany za arcydzieło, obraz zainspirował wielu artystów: malarzy, pisarzy, performerów, reżyserów.

Odwołując się do słynnego malowidła i ożywiając uwiecznioną na nim scenę, artyści odnosili się równocześnie do tradycji teatrów anatomicznych, które cieszyły się ogromną popularnością w Europie doby renesansu. Dramatyczność procesów rozgrywających się w teatrze anatomicznym ma wiele oblicz. Wywodzi się nie tylko z faktu zaistnienia prymarnej sytuacji teatralnej: relacji aktor-widz, działanie i odbiór tego działania. W przestrzeni teatru anatomicznego mają miejsce różnorodne konfrontacje: żywi spotykają się z umarłymi, wiedza – z ignorancją, mieszczańskie cnoty – z przestępczością, prawo – z indywidualnością. Dodatkowo, sprawę komplikuje sam status „aktora” w widowisku sekcji; prowadzący operację (i jego pomocnicy) jest zarazem aktorem i reżyserem, albo też raczej – wedle dzisiejszej terminologii – performerem (performer nie odtwarza roli, lecz przedstawia samego siebie w bezpośrednim związku z sytuacją i skupia się na samej dynamice działania, a nie jego znaczeniu).

Rolę aktora pełnią jednak do pewnego stopnia także zwłoki (zarazem jednak są „miejscem akcji” i „rekwizytem”). Jeżeli przyjrzymy się sekcji przez pryzmat szeroko rozumianego performansu, odsłoni się przed nami szeroki obszar zagadnień związanych z funkcją, jakie pełni ludzkie ciało – żywe i martwe – w procesie konstruowania sensów.

Podczas trwania sześciotygodniowego cyklu Teatr anatomiczny happening Kantora poddany zostanie gruntownej analizie w trakcie wykładów, seminariów i warsztatów performatywnych, w ramach których umieszczony zostanie w szerokim kontekście: historycznym (historia idei theatrum anatomicum), współczesnym mu (literackie i teatralne interpretacje motywu) oraz aktualnym (dokonania artystów, którzy w różny sposób wchodzą w dialog z Kantorem: twórców z obszaru sztuk wizualnych, takich jak Katarzyna Kozyra, Zbigniew Libera, Grzegorz Klaman, oraz reżyserów teatralnych i performerów: Christopha Schlingensiefa, Wojtka Ziemilskiego, Barbary Wysockiej, Krystiana Lupy, Krzysztofa Warlikowskiego).

Anna R. Burzyńska
kuratorka projektu

 

0
    Twój koszyk
    Twój koszyk jest pustyWróć do sklepu